Балыкооз
(XVIII-кылым)
О, Теңири! Теңири!
Асманды жасап көк кылган,
Ар түрдүү жанды көп кылган.
Устуну жок көк кылган,
Урулуу жанды көп кылган.
Жети кабат чер кылган,
Жер үстүнө эл кылган.
Элге пайда болсун деп,
Булут, жаан, жел кылган.
Жер бооруна тоо кылган,
Бир адамдын тукумун
Бир-бирине жоо кылган.
Асман кылган, ай кылган,
Бир-биринен бай кылган.
Аба кылган, күн кылган,
Күүгүм кылган, түн кылган.
Күндү асмандан жүргүзгөн,
ысыгын жерге тийгизген.
Ушул жалган дүйнөнүн,
Кызыгын жерге тийгизген...
Балыкооздон калган санжыра менен бул жерден таанышсаңыз болот.
Бул санжырада негизинен арабдардын Самарканд шаарын басып алганга чейин (б. з. VIII к. башы) Талас, Фергана өрөөндерүндө жашап, Сыр-Дарыянын боюн гүлдөткөн кыргыздар, ишенген дини, башка огуз уруулары менен болгон карым-катнашы, баштарынан нечендеген кыйынчылык өткөрүп, бирдиктүү хандык түзгөндүгү жана араб халифатынын пайда болушу тууралуу кыс-кача маалыматтар айтылат. Санжыра жомок түрүндө жазылып калса да, анын каармандары, же алар катышкан окуяларды көптөгөн жазма, документалдуу материалдар менен салыштыруу аркылуу баалуу маалыматтарды алууга болот.