Алтынбек Исмаилов

Өмүр таржымалы: Исмаилов Алтынбек Адылбекович

Калем: “Кыздарды эмес, кыргыздарды сүйөм”

 

Ырлары

ТАШ КҮЗГҮ

Канаты
Сынган куштай
Карбаластап,
Кайгынын
Кайыгында
Чайпаламын.
Күзгүдөн
Карап алып
Кир жүзүмдү,
Ишенбей
Кайра-кайра
Чайканамын!

Карачы,
Таш күзгүнү,
Кыйналган
Кыргыз жүрөт.
Дал ошол
Кыргыздарды
Шылдыңдаган
«Жылтылдап»
Жылдыз жүрөт!
Бир сөздү
Он сөз кылып
Туудурушкан,
Жамандап
Жакшыларды
Жазыксыз
Куудурушкан,
Ушакчы
Кемпир, чалдар,
Чоң муштум
Зөөкүр балдар,
Жана да
«Жыртаңдаган»
Бир кыз жүрөт!

Кыргызча
Сүйлөгөндү
Билбей туруп,
Орусча
Омуроолоп
Сөгүшкөндөр,
Көчөдөн
Өткөндөрдү
Көзүнө
Илбей туруп,
Магдырап
"Макулуктай"
Өбүшкөндөр,
Кадимки
Койкоңдогон
Кем акыл
«Көгүчкөндөр»,
Жүрөгү
Соккон менен
Тирүүлөй
Өлүшкөндөр,
Аралаш
Баары жүрөт,
Карасы,
Агы жүрөт.
Балдары
Батырбаган,
Же өлүп
Шум ажалга
Атылбаган,
Кунарсыз
Качып келген
Элеттерден.
Нан издеп
Жолбун иттей
Таштанды
Челектерден
Кайырчы,
Карып болгон
Бирөөнүн
Жары жүрөт.
Адашып
Унааларда,
Жаштардан
Кагуу жеген
Ак сакал
Кары жүрөт!

Эт эмес,
Нан алгыдай
Айлыгы жок.
Эки күн
Жан баккыдай
Май, уну жок
Базарда
Байпак саткан
Катындардан,
Эки сап
Ырдан башка
Байлыгы жок
Жазуучу,
Акындардан
Миң эссе
Тың жашаган
Сойкулар
Дагы жүрөт!
Кой союп
Кошоматка
Чебеленген,
Каадалуу
Кожоюндун
Көзүн карап,
Парвана
Көпөлөктөй
Тегеренген
Жойпулар
Дагы жүрөт!

Энесин -
Тилин саткан,
Эгемен
Дилин саткан,
Эзелтен
Келе жаткан
Энчилүү
Динин саткан
Ыймансыз
Жаштар жүрөт!
Берилип
Чет өлкөгө
Белимчи,
Аңги болгон,
Берилип
Бөтөлкөгө
Аракеч,
Баңги болгон
Ыпылас
Мастар жүрөт!

Кенедей
Таш күзгүдөн
Көрүнгөн
Көз алдыма,
Кыскасы,
Баары жүрөт,
Баары жүрөт...

Тазалап
Таш күзгүнү,
Сыйдалап
Сүртүп турам.
Көбүргөн
Самын менен
Айналарды
Көгөрүп,
Көкүрөктөн
Бүркүп турам.
А бирок,
Өзгөрүү жок!
Түкүрүп
Турмушума,
Аябай
Чүнчүп турам!..

Канаты
Сынган куштай
Карбаластап,
Кайгынын
Кайыгында
Чайпаламын.
Күзгүдөн
Карап алып
Кир жүзүмдү,
Ишенбей
Кайра-кайра
Чайканамын!
23.12.2002

 

ҮШКҮРҮК

Дирилдеп
Жалбырактар
Теректеги,
Тынымсыз
Төмөн көздөй
Түшүп турат.
Турмушту
Көргөн сайын
Элеттеги,
Титиреп
Тулку боюм
Үшүп турат.

Түйшөлүп
Күндөгүдөй
Бүгүн дагы,
Көтөрдүм
Көк желкеме
Кылымдын
Көйгөйү  көп
Жүгүн дагы!
Үлдүрөп
Араң чыгат,
Үмүтсүз
Үшүк урган
Үнүм дагы!

Мынакей
Көз алдымда,
Кучактап
Жалбыраксыз
Куу даракты,
Кыргызым,
Турасың сен,
Кулкунга
Куюп алып
Уу аракты!

Көөдөнүм
Туз куйгандай
Ачышууда,
Көргөндөр
Безип сенден
Жаа бою
Качышууда!
«Кудай ай,
Кудай ай»-деп,
«Кырчындай
Кайран гана
Курак ай»-деп,
Энелер
Баш чайкашып,
Басышууда!!!

А сага
Баары бирдей,
Кенебейсиң.
Мурдуңду
Балта кеспес
Немедейсиң!
Толтуруп
Кусуп салган
Калпагыңды,
Тамтаңдап
Кайра-кайра
Тебелейсиң!
Кучактап
Турган ошол
Куу даракты,
«Оо катын,
Арак тап»-деп
Жемелейсиң!

Ичпесең
Ишиң жылып,
Өзгөдөн
Алда канча
Бийик жүрдүң!
Ичкенде
Ичиң жылып,
Өбөктөп
«Ат жалына
Сийип» жүрдүң!
Жай-кышы
Жадабастан,
Жыртылса
Жамабастан,
Коңултак
Керзи өтүктү
Кийип жүрдүң!

Аракеч
Аталсаң да,
Атаңдын
Каргышына
Аркансыз
Маталсаң да,
Агарган
«Ак молдону»
Кыялбадың!
Тууган эл,
Тууган жерден
Таптакыр
Уялбадың!!!

Карачы,
Эми минтип
Бир кызык
Кебетеге
Келген кезиң.
Кумар көз
Аялыңды
Кайгынын
Тактайына
Керген кезиң!
Бүт өмүр
Жаштыгыңды.
Жем-чөбүң,
Байлык салчу
Баштыгыңды,
«Жан алгыч»
Бөтөлкөгө
Берген кезиң!

Кыргызым,
Кыргызбайым,
Кыйкырык
Кеп-сөзүмдү
Угасыңбы?!
Макулук,
Маңкурт
Болбой,
Бутуңа
Адамга окшоп
Турасыңбы?!
Ашатып адатыңча,
Же мени
"Бок сөз" менен
Урасыңбы?!.

Үшкүрүк,
Үшкүрүктөр,
Үзүлгөн
Үмүттөрдү
Түртүп улам
Үтүктөп турам
Үндү,
Үшүгөн
Максаттарга
Бүркүп улам!
Бүркүп улам!!!

Дирилдеп
Жалбырактар
Теректеги,
Тынымсыз
Төмөн көздөй
Түшүп турат.
Турмушту
Көргөн сайын
Элеттеги,
Титиреп
Тулку боюм
Үшүп турат!

Дирилдеп
Жалбырактар
Түшүп турат...
30.08.2003

 

АРУУЛУККА УМТУЛУУ

Секирем бийиктикке термелип мен,
Себебин билесиңби эмнеликтен?
Кайчылап кайталанма турмушумду,
Кутулгум келет менин пенделиктен!

Аруулук - алыс учкан канат белем,
Ар убак мен ошону самап келем.
Аттиң ай, пендечилик болбогондо,
Асмандан жерге түшпөй калат белем?!

Кантип мен эркин куштай учам улам?
Көр оокат коё бербейт тушап улам.
Бошонгум келет менин биротоло,
Булгаган кир дүйнөнүн кучагынан!

Умтулуп бийиктикке термелемин,
Учалбай турам бирок жерде элемин.
Бөлүнүп кетсем эгер мен силерден,
Бут тоспой жөн койгула, пенделерим?!
16.04.2003

 

ИЧИМДЕГИ БИР АДАМ

Эмнегедир коркунуч басат мени,
Ээн баш ойлор алкымдан асат мени.
Мезгил учкан мейкиндик талаасына,
Мен ырларды, а ырлар жазат мени...

Көңүл чөгүп, бычаксыз канап турдум,
Күн отуна сөөгүмдү калап турдум.
Көз жүгүртүп көкүрөк күзгүгө мен,
Көпкө дейре өзүмдү карап турдум!

Көөдөнүмдү ансайын тушап жалын,
Күйдү, күйдү жалбырак, бутак-шагым.
Муңга толгон жүрөктүн отун алчу,
Муздак ташты моюндан кучактадым!

Бүт шимирип мендеги ысыктыкты,
Бир заматта ошол таш ысып чыкты.
Алоолонгон жанымды билбейм бирөө,
Аскаларга алпарып жышып чыкты!

Тыңшап үнүн табигат, теребелдин,
Түрмөктөлгөн ырларга тебелендим.
Түпнускамды табалбай түпнускамды,
Тегерендим дүйнөнү тегерендим...

Сезбей качан түн кирип, таң атканын,
Сезбей күндүн жарык нур таратканын,
Көрдүм анан эң алгач өзүмдү мен,
Көлөкөлөр жетелеп баратканын!

Ичким келди... А бирок ичирбеди,
Ичимдеги жалын-өрт кичирбеди.
Иттик кылып жатканын көрдүм анан,
Ичимдеги бир адам ичимдеги!

Көбүк бүркүп, деңиздей толкуп турдум,
Көргүм келбей, күзгүдөн коркуп турдум.
Издеп жүргөн көрсө мен өмүр бою,
Ичимдеги «өзүмдөн» коркуптурмун!
30.05.2006

 

ЖАЛГЫЗ ТЕРЕК

Сүйдүм сени, жолдоштукка тандадым,
Сөз айталбай бир топ мезгил жандадым.
Өзгө адамды жактырарың укканда,
Өлө жаздап, өзүмдү араң кармадым!

Билбейм кантип жаратымды бүтөймүн?
Билик жандын өрт алышын күсөймүн.
Куу жыгачтай болгон менен кебетем,
Көөдөн быкшып, чычаладай түтөймүн!

Жүрөгүм таш, мен сүйүүгө сенекмин,
Жалбыраксыз жалгыз калган терекмин.
Сөңгөгүмө шынаа кагып кууратпа,
Сенден башка адамга да керекмин?!

Жолоочудай күндө сага кезигем,
Жарам ырбап, көргөн сайын эзилем.
Өзөк жанды мите курттай кемирип,
Өзүмдү-өзүм жеп аткандай сезилем!